Als iemand overlijdt en jij bent erfgenaam, heb je drie keuzes: je kunt de erfenis zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. Elke keuze heeft grote gevolgen, dus het is belangrijk dat je goed begrijpt wat ze inhouden.
Zuiver aanvaarden
Bij zuivere aanvaarding erf je zowel de bezittingen als de schulden van de overledene. Dit betekent dat je met je eigen vermogen aansprakelijk bent voor eventuele schulden uit de nalatenschap. Het risico hiervan is dat je soms pas later ontdekt hoe groot die schulden zijn. Denk bijvoorbeeld aan een vergeten lening of belastingschuld. Door iets te doen met goederen uit de nalatenschap, zoals het leeghalen van de woning of het verkopen van een auto, kun je onbedoeld zuiver aanvaarden.
Beneficiair aanvaarden
Bij beneficiaire aanvaarding aanvaard je de erfenis alleen als deze positief is. Dit wordt ook wel “aanvaarden onder het voorrecht van boedelbeschrijving” genoemd. Hierdoor ben je niet met je privévermogen aansprakelijk voor schulden. Het afwikkelen van de erfenis verloopt wel via een wettelijke procedure. Er moet een boedelbeschrijving worden opgesteld, die inzicht geeft in de baten en lasten van de nalatenschap.
Deze vorm van aanvaarding is vooral verstandig als je twijfelt over de financiële situatie van de overledene. Houd er wel rekening mee dat de procedure tijdrovend en administratief belastend kan zijn.
Verwerpen van de erfenis
Je kunt er ook voor kiezen om de erfenis helemaal niet te aanvaarden. In dat geval heb je nergens recht op, maar draag je ook geen verantwoordelijkheid voor eventuele schulden. Let op: je kunt na verwerping geen aanspraak meer maken op iets uit de erfenis. Verwerpen is definitief en onomkeerbaar.
Hoe maak je een keuze?
Je maakt je keuze via de rechtbank, meestal bij de rechtbank in het arrondissement waar de overledene woonde. Het is verstandig om eerst een goed overzicht te hebben van de bezittingen en schulden. In complexe situaties of bij onduidelijkheid kan het inschakelen van een erfrecht advocaat Groningen je helpen om een weloverwogen beslissing te nemen.
Het is ook mogelijk om met andere erfgenamen af te stemmen wat jullie gezamenlijk doen. Soms kiest één persoon voor verwerping, terwijl een ander beneficiair aanvaardt. Dit kan juridische complicaties opleveren, dus overleg is essentieel.
Termijnen en gevolgen
Je hebt in principe drie maanden de tijd om een beslissing te nemen. In die periode mag je geen handelingen verrichten die duiden op zuivere aanvaarding, zoals het verkopen van spullen uit de erfenis. Doe je dit toch, dan word je geacht de erfenis zuiver te hebben aanvaard.
Als je binnen de termijn geen keuze maakt, kan dit leiden tot ongewenste gevolgen. Erfgenamen die stilzitten kunnen alsnog aansprakelijk worden gesteld, dus handel tijdig en zorgvuldig.
Conclusie
Het kiezen tussen aanvaarden of verwerpen van een erfenis is geen vrijblijvende zaak. Laat je goed informeren en neem geen overhaaste beslissingen. In veel gevallen is het raadzaam om juridisch advies in te winnen, zodat je niet voor onaangename verrassingen komt te staan. Zo voorkom je dat je onbedoeld schulden overneemt of rechten misloopt.